Zelf overwinning - Jac Zitman

Zoeken
Ga naar de inhoud

Hoofdmenu:

Zelf overwinning

De Columns > Meditatie
Je zelf overstijgen gebeurt vaker dan je denkt


Je Zelf overstijgen

Gerard van Velde won met een prachtige rit de gouden medaille op de Olympische spelen. Enige dagen eerder zagen we van Velde nog hevig teleurgesteld, toen hij slechts twee honderdste deel van een seconde tekort kwam voor een medaille op de vijfhonderd meter. De tegenstelling kon niet groter zijn. De reactie van de sympathieke Wapenvelder na zijn gouden rit was prachtig. ‘Ik snap er helemaal niks van. Hier heb ik geen woorden voor’, stamelde Van Velde direct na zijn gouden prestatie. ‘Dit is zo'n enorme kroon op mijn carrière. Altijd maar vierde, en nu eerste.’

Deze rit van Gerard van Velde is een prachtig voorbeeld van een sporter die zich zelf overstijgt. Natuurlijk is Van Velde een geweldige sportman die vele uren buiten de spotlights heeft getraind om  zijn lichaam en geest voor te bereiden op een topprestatie. De verzorging, het ijs, de schaatsen, het pak, alles in orde. Maar, dat was allemaal niet genoeg om tot deze prestatie te komen. ‘Ik was helemaal in trance’, verklaarde hij, ‘alles ging vanzelf helemaal goed’. Nu was er helemaal geen sprake van trance, wat een beperkt bewustzijn met zich meebrengt, maar juist van een helder en open bewustzijn.

Wat hier gebeurde is meer dan een sportman die een geweldige prestatie levert. Terwijl zijn lichaam deze, haast perfecte, race tot een goed einde bracht, was hij, Gerard van Velde, er als persoon niet bij. Het ging ‘vanzelf’, en de schaatser was net zo goed verbaasd over het gebeurde als wij toeschouwers. Om het duidelijker te zeggen, Gerard van Velde was net zo goed toeschouwer van het gebeuren als wij.

In ons persoonlijke leven komt dit ‘overstijgen’ ook voor. Er gebeurt iets en we reageren zonder er bij na te denken. Zonder aan ons zelf te denken en zonder met wat dan ook rekening te houden. Het kan gebeuren wanneer wij, of iemand anders, in nood komen en er snel gehandeld moet worden. Het kan gebeuren wanneer we zingen en dansen. Het kan gebeuren wanneer we alle moed verloren hebben. Het kan gebeuren zonder dat we er op letten. Het gebeurt veel vaker dan wij denken. Naderhand zeggen we dan dat wij dat zo goed gedaan hebben, maar in wekelijkheid ging het vanzelf. We claimen de actie wel, maar in werkelijkheid ging het geheel buiten ons om en waren we er de toeschouwer van.

Achteraf zijn we verbaasd wat ons overkomen is. De verschillende geloofsrichtingen claimen deze gebeurtenissen vaak binnen hun leer. Het wordt dan verklaard met het ingrijpen van het opperwezen in ons persoonlijke leven. Een beschermengel of een reeds lang overleden voorvader die ons helpt op ons levenspad. Allemaal verklaringen om dat te verklaren waar voor eigenlijk geen verklaring mogelijk is. Het overkomt ons zonder dat we er vat op hebben. Het enige wat er van te zeggen is dat het vanzelf ging.

Een mens is meer dan zijn of haar lichaam en geest alleen.Ter verduidelijking kunnen we er van uit gaan dat er drie bewustzijnsvormen zijn. Ten eerste wat we zouden kunnen noemen het ‘eenvoudige bewustzijn’, dat in het bezit is van, laten we zeggen, de hogere helft van het dierenrijk. Door middel van dit vermogen zijn hond en paard zich de dingen om zich heen net zo bewust als de mens dat is. Deze dieren zijn zich ook hun lichaam en ledematen bewust en weten dat beide deel van hen uitmaken. Behalve dit mens en dier eigen, eenvoudig bewustzijn heeft de mens ook nog een ander, het ‘zelf bewustzijn’ genaamd. Krachtens dit vermogen is de mens zich niet alleen bewust van zijn eigen lichaam en zijn omgeving, maar tevens zichzelf, als een van het overige leven afgescheiden entiteit. Verder is de mens door z'n zelf bewustzijn in staat z'n eigen innerlijke toestanden als ’bewustzijn objecten’ te behandelen. Het dier is, om het zo eens te zeggen, in z'n bewustzijn ondergedompeld als een vis in het water; het kan er niet één moment, zelfs niet in verbeelding, uit treden om het als iets op zichzelf staande te beschouwen. De mens echter kan krachtens z'n zelfbewustzijn als het ware naast zichzelf gaan staan en denken: ‘Ja, de gedachte die ik me over dit of dat gevormd heb is waar’. Hoewel wij mensen soms het idee kunnen hebben dat we met de dieren kunnen communiceren, ga ik er toch van uit dat de dieren om mij heen niet denken zo als wij dit doen van uit een zelf bewustzijn. Wanneer we deze twee bewustzijn vormen bezien, eenvoudig bewustzijn en zelf bewustzijn, zal het de lezer opvallen hoeveel gedrag van ons mensen eigenlijk net als bij de dieren onder het eenvoudig bewustzijn vallen en vaak helemaal niet doordacht zijn. Dan is een derde vorm, even ver boven zelf bewustzijn verheven als dit laatste boven eenvoudig bewustzijn. In deze toestand blijft natuurlijk zowel eenvoudig als zelf bewustzijn gehandhaafd, maar er is een nieuw vermogen aan toegevoegd. Een vermogen die we niet kunnen bereiken, maar dat zich openbaard in een ervaring die wij beleven als waarneming.

Het valt me op dat er steeds meer kinderen geboren worden bij wie dit bewustzijn dat eenvoudig en zelfbewustzijn overstijgt duidelijk aanwezig is. Ook zien we steeds meer mensen die er bewust naar op zoek zijn. Dit omdat ze beseffen dat men met eenvoudig en zelfbewustzijn nooit echt zich zelf kan en zal zijn.

Het eerste kenmerk van dit bewustzijn is, dat men zich de kosmos, d.w.z. het universele leven en de universele orde bewust is. Tegelijk met het doorbreken van dit bewustzijn vindt een ‘verlicht worden’ van het intellect plaats, een morele zuivering en een besef van onsterfelijkheid, niet de overtuiging dat men dit deelachtig kan of zal worden, maar het bewustzijn dat men het reeds hééft.



 
Copyright 2016. All rights reserved.
Terug naar de inhoud | Terug naar het hoofdmenu